ชั้นวางของ (Racking) ในโกดังคือ “โครงสร้างหลัก” ที่รับน้ำหนักสินค้าทั้งคลัง ถ้าดูแลไม่ดี หรือตรวจเช็กไม่สม่ำเสมอ อาจเกิดอุบัติเหตุล้มทั้งแถว ทำของเสียหาย หรือกระทบความปลอดภัยของพนักงานได้โดยตรง
ดังนั้นนอกจากการใช้งานให้ถูกวิธีแล้ว “การตรวจเช็กและบำรุงรักษาอย่างสม่ำเสมอ” สำคัญมาก

1. วางระบบการตรวจเช็กให้ชัดเจนก่อน

ก่อนลงรายละเอียด แนะนำให้มี 3 ระดับ:

1. ตรวจเช็กประจำวัน (โดยพนักงานหน้างาน)
   เดินเช็กด้วยสายตา ระหว่างทำงาน เช่น มีของล้นชั้นไหม มีเสาเบี้ยวไหม พื้นมีอะไรผิดปกติหรือเปล่า

2. ตรวจเช็กรายเดือน (โดยหัวหน้าคลัง / จป. / ผู้รับผิดชอบ)
   ใช้แบบฟอร์มเช็กเป็นข้อ ๆ เดินดูทั่วคลัง ถ่ายรูปบันทึกจุดเสี่ยง

3. ตรวจเช็กใหญ่รายปี (โดยผู้เชี่ยวชาญ / ผู้ผลิตชั้นวาง)
   ประเมินโครงสร้างโดยรวม น้ำหนักบรรทุก ความเสียหายสะสม และความเหมาะสมกับรูปแบบการใช้งานปัจจุบัน

2. จุดที่ควรตรวจเช็กเป็นประจำ

2.1 เสาและโครงสร้างหลักของชั้นวาง

สิ่งที่ต้องดู:

• เสามีรอยบุบ งอ หรือบิดตัวหรือไม่

• มีร่องรอยโดนรถยกชน หรือขูดจนเหล็กเปิด/สีหลุดเยอะไหม

• แผ่นเหล็กฐานเสาหน้า–หลังยังแนบพื้นดีหรือไม่

• น็อตยึดเสากับพื้นหลวม หาย หรือขึ้นสนิมหรือเปล่า

ถ้าพบว่าบุบ/งอรุนแรง → งดใช้งานทันทีในชั้นนั้น และปิดป้ายเตือน

2.2 คานรับน้ำหนัก (Beam)

• คานแอ่นตัวมากผิดปกติไหม เวลาบรรทุกของเต็มชั้น

• จุดล็อกคานกับเสาแน่นดีหรือไม่ มีตัวล็อกหายหรือไม่

• มีรอยเชื่อมขาด หลุด หรือเสียรูปไหม

สัญญาณอันตราย

• คานโก่งชัดเจนแม้ยังไม่บรรทุกเต็ม

• คานมีรอยแตก รอยฉีกที่รอยเชื่อม

2.3 แผ่นพื้น / พาเลท / อุปกรณ์รองรับสินค้า

• ถ้าใช้แผ่นเหล็ก หรือแผ่นไม้รองของ ตรวจดูว่า

  • ผุ พัง บิ่น แตก หรือโก่งตัวหรือไม่

• ถ้าใช้พาเลท

  • พาเลทแตก หัก หรือแยกชั้นหรือไม่

  • พาเลทวางเต็มพื้นที่คาน ไม่ลอยออกนอกขอบจนเสี่ยงตก

2.4 น้ำหนักบรรทุก

• เช็กว่า “มีป้ายระบุน้ำหนักบรรทุกสูงสุดต่อชั้น/ต่อช่อง” ติดชัดเจนหรือไม่

• พนักงานรู้หรือไม่ว่า “ห้ามวางเกิน” เท่าไหร่

• ตรวจดูของจริงว่ามีนิสัย “วางเกินชั้น” หรือสุมของเพิ่มจนพ้นระยะปลอดภัยหรือไม่

ทริก: ถ้ามักจำตัวเลขไม่ได้ อาจใช้สติ๊กเกอร์สี

• เขียว = น้ำหนักปลอดภัย

• เหลือง = ใกล้เต็ม

• แดง = ห้ามเกิน

2.5 อุปกรณ์ป้องกัน (Safety Accessories)

เช่น

• แผงกันตกด้านหลังชั้น (Back Mesh / Back Stopper)

• Guard กันชนเสาหน้า (Column Protector / Guard Rail)

• รั้วกั้นทางเดินคนกับโซนรถยก

ตรวจว่า:

• ยังกั้นได้จริง ไม่หลุด/บิดงอ

• ไม่ถูกถอดออกชั่วคราวแล้วลืมใส่กลับ

• มีส่วนไหนหลวม ต้องขันน็อต/เปลี่ยนใหม่หรือไม่

2.6 พื้นที่ทางเดินและโซนรอบชั้นวาง

• ทางเดินระหว่างชั้นโล่งหรือไม่ มีของวางเกะกะ ทำให้รถยกเลี้ยวลำบากหรือเปล่า

• มีการตีเส้นแบ่งช่องรถยก/เส้นคนเดินชัดเจนหรือไม่

• พื้นมีน้ำหก น้ำมันรั่ว หรือเศษวัสดุที่ทำให้ลื่นหรือไม่

3. พฤติกรรมการใช้งานที่ควรควบคุมเพื่อลดอุบัติเหตุ

แม้ชั้นวางแข็งแรง แต่ถ้าใช้งานผิด ก็เสี่ยงอยู่ดี

1. ห้ามปีนชั้นวาง
   ชัดเจนมาก: ชั้นวางไม่ใช่บันได ห้ามพนักงานปีนขึ้นไปหยิบของเอง ใช้บันได หรืออุปกรณ์ยกที่เหมาะสมเท่านั้น

2. ห้ามดัดแปลงชั้นวางเอง
   เช่น เจาะรูเพิ่ม ตัดคาน เปลี่ยนขนาดคาน หรือเปลี่ยนตำแหน่งชั้นโดยไม่ตามแบบวิศวกร

3. ไม่วางของยื่นออกนอกชั้น
   โดยเฉพาะระดับสูง เสี่ยงตกใส่คนด้านล่าง

4. ควบคุมความเร็วรถยกในโซนใกล้ชั้นวาง
   ทำป้ายจำกัดความเร็ว ตีเส้นเตือน หรือใช้ Bumper/Guard ช่วยกันชน

5. อบรมพนักงานใหม่ทุกคน
   ให้เข้าใจการใช้ชั้นวางอย่างปลอดภัย ไม่ใช้ “ประสบการณ์เดาเอง”

4. ระบบบันทึกการตรวจเช็ก (Checklists & Record)

เพื่อให้การดูแลชั้นวางเป็นระบบ แนะนำ:

• ทำ แบบฟอร์มตรวจเช็กประจำเดือน เป็นเช็กลิสต์ (เช่น Tik เช็กเสา, คาน, น็อต, ป้ายน้ำหนัก, ทางเดิน ฯลฯ)

• ถ่ายรูป จุดที่เสียหาย แนบในรายงานทุกครั้ง

• ถ้าพบความเสียหายระดับกลาง–หนัก ให้

  • ปิดใช้งานชั้นนั้นทันที (ติดป้าย “ห้ามใช้”)

  • แจ้งหัวหน้าหรือฝ่ายซ่อมบำรุง

  • บันทึกวันที่ เวลา ผู้พบ และแนวทางแก้ไข

การมีหลักฐานบันทึก จะช่วยทั้งเรื่องความปลอดภัย และเรื่องการตรวจประเมิน/มาตรฐานในอนาคต

5. เรียกผู้เชี่ยวชาญประเมินเป็นระยะ

ถึงจะตรวจเองได้ระดับหนึ่ง แต่ปีละ 1 ครั้ง (หรือเมื่อมีการปรับเลย์เอาต์ครั้งใหญ่) ควร:

• ให้ ผู้ผลิตชั้นวาง / วิศวกรโครงสร้าง มาช่วยประเมิน

• ดูเรื่อง

  • ความสามารถรับน้ำหนัก

  • การจัด Layout กับเส้นทางรถยก

  • ความเหมาะสมของอุปกรณ์ป้องกันเพิ่มเติม

สรุปสั้น ๆ

การลดความเสี่ยงอุบัติเหตุจากชั้นวางในโกดัง =

“ตรวจเช็กโครงสร้าง + ใช้งานให้ถูก + บันทึก + ฝึกพนักงาน”

สนใจชั้นวางของ ดูรายละเอียดสินค้าที่นี่
สนใจติดตั้งชั้นวางของอุตสาหกรรม ดูรายละเอียดเพิ่มเติมที่นี่
สอบถามข้อมูลเพิ่มเติม Line : @002dihds